PLMET:

click here to follow the link

Title:

Iluzja upełnomocnienia jako środka emancypacji w edukacji i poprzez edukację

Creator:

Czerepaniak-Walczak, Maria

ORCID:

0000-0002-7565-5904

Subject and Keywords:

utopia   edukacja   emancypacja   upełnomocnienie   pułapki izonomii rozwojowej

Abstract:

Na gruncie pedagogiki krytycznej wciąż zadane i drążone są pytania dotyczące możliwości wykorzystania potencjału emancypacyjnego, umożliwiającego uczestnikom interakcji i procesów edukacyjnych doświadczenie ich wolności i odpowiedzialności. Zarówno emancypacja, jak i upełnomocnienie/empowerment są modnymi słowami żargonu w edukacji (nie tylko krytycznej). Tekst koncentruje uwagę i argumentację na uproszczonej, czasem naiwnej identyfikacji tych dwóch pojęć, co prowadzi do nieporozumień i logicznych uproszczeń w rozumowaniu, a jeszcze gorzej w praktyce. Każdy z tych terminów odnosi się do różnych zjawisk, różnych praktyk społecznych i edukacyjnych, z różnymi źródłami, procesami i konsekwencjami. Wprowadzenie tych terminów do pedagogiki bez uprzedniego zdefiniowania ich znaczenia powoduje zamieszanie. Odnosi się to nie tylko do emancypacji, która w powszechnym rozumieniu jest (niepoprawnie) utożsamiana z wyzwoleniem kobiet, ale także do upełnomocnienia, zwykle rozumianego w pedagogice jako obietnica zarządzania przez uczestników interakcji edukacyjnych ich własnymi działaniami. W argumentacji nieutożsamiania tych dwóch zjawisk wykorzystane są specyficzne cechy każdego z nich ze wskazaniem różnic między nimi. Centralną kategorią różnicującą oba doświadczenia (emancypowania się i upełnomocnienia) jest źródło wolności, mianowicie wewnętrznej w procesie emancypacji i zewnętrznej w upełnomocnieniu. Wskazana jest iluzja wyzwolenia poprzez upełnomocnienie w procesie edukacji. Jako przykłady wskazane są pułapki izonomii rozwojowej.

Place of publishing:

Wrocław

Publisher:

Instytut Pedagogiki Uniwersytetu Wrocławskiego

Date issued:

2020

Identifier:

ISBN 978-83-62618-56-9

DOI:

doi:10.34616/22.20.406

Language:

pol

Relation:

Utopia a edukacja, T. 4, s. 127-142

Rights holder:

Copyright by Maria Czerepaniak-Walczak

Location of original object:

Biblioteka Instytutu Pedagogiki UWr

Autor opisu:

h.w.