Effectiveness of the legal system preventing violence against women
Operatywność systemu przeciwdziałania przemocy wobec kobiet
violence
gender
women’s rights
feminism
operative rights
women
operatywność
kobiety
gender
przemoc
prawa kobiet
feminizm
Czasopismo naukowe „Folia Iuridica Universitatis Wratislaviensis” ukazuje się od 2012 roku (do numeru vol. 3 no. 2/2014 ukazywało się pod tytułem „Folia Iuridica Wratislaviensis” ISSN 2299-8322). Zakres tematyczny tekstów obejmuje szeroko rozumiane zagadnienia z zakresu prawa publicznego i prywatnego, a także z historii i teorii prawa.
Streszcz. w jęz. ang.
The paper focuses on the concept of operative rights. The most adequate definition of ‘operative rights’ is the definition proposed by an American philosopher of law Beth J. Singer. In her book Operative Rights she is looking for a third way between communitarian and liberal concepts of rights. This article implements Singer’s theoretical framework discussing the topic of the legal system preventing violence against women in Poland, because the statistics show that a huge number of victims of domestic violence are women (about 70% each year), which renders this gender group the most exposed to violence. The explanation of this phenomenon can be found in the papers by Polish lawyers and sociologists, such as M. Płatek or D. Duch-Krzysztoszek. In their papers they are looking at factors in many different fields, focusing on historical, religious and political aspects of this issue, and especially the influential phenomenon of patriarchy. What is crucial here is connecting applicable legal norms, which should protect women against violence, with the phenomenon of gender violence. When analyzing the Polish legal system of preventing violence against women, it is necessary to remember about the international legal acts which have been incorporated into the national legal system, and what the benefits of being a party of international legal acts are. The crucial role in protecting women against violence is played by the Council of Europe Convention on preventing and combating violence against women and domestic violence, opened for signature on 11 May 2011 in Istanbul. This is the first legal act dedicated almost entirely to violence against women. It is also the first act which directly defines violence against women (gender violence). The essential point is application of law. The article raises the issue of judgments in this scope, and focuses on how dilatoriness of Polish courts reduces the effectiveness of the relevant rights. The conclusion raises the issue of controversy and a feeding frenzy in the media caused by the Istanbul Convention and the attempts to block it by right-wing and Catholic Church circles. The debate focused almost exclusively on the ‘gender’ concept and related issues, while the whole point of the Convention – the real issue of violence against women – was lost. It would require an analysis of sociological data and a more accurate reflection of the entire system, which ultimately did not happen.
Pojęcie operatywności (operative rights), które zostało użyte w tytule, wprowadza Beth Singer w swojej pracy zatytułowanej Operative Rights. Singer zauważa, że prawa operatywne to takie, które obowiązują w danym kontekście społecznym, są uznane przez społeczeństwo i nie wystarczy wprowadzenie prawa przez państwo lub rząd. Odnosząc pojęcie operatywności do systemu prawnego, możemy przyjąć, że system jest wtedy operatywny, kiedy działa sprawnie, skutecznie, kiedy jednostka ma realną możliwość dochodzenia swoich praw. Na wstępie należy zastanowić się, dlaczego przemoc dotyka akurat kobiet, gdyż z danych udostępnionych przez Komendę Główną Policji dotyczących przemocy wobec kobiet w Polsce wynika, że ofiarami przemocy domowej w roku 2014 były prawie w 70% kobiety. Ponadto według prof. Płatek o zjawisku przemocy wobec kobiet możemy mówić od 3 tysięcy lat, co oznacza, że zjawisko to jest głęboko zakorzenione w społeczeństwie. Pomocne w zwalczaniu przemocy miały okazać się akty prawne. Jako system przeciwdziałania przemocy wobec kobiet należy rozumieć zarówno przepisy znajdujące się w krajowych aktach prawnych, w szczególności w kodeksie karnym i ustawie o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie, ale także akty prawa międzynarodowego, których Polska jest stroną. Najważniejsze z nich to: Karta Narodów Zjednoczonych, Konwencja o ochronie praw człowieka i podstawowych wolności, Konwencja w sprawie likwidacji wszelkich form dyskryminacji kobiet, Deklaracja ONZ o eliminacji przemocy wobec kobiet. Aktem, który definiuje przemoc wobec kobiet bezpośrednio, jest Konwencja antyprzemocowa, ratyfikowana także przez Polskę. Jest to pierwszy taki akt, który jest poświęcony niemalże w całości przemocy wobec kobiet. Konwencja stwarza ramy prawnego systemu ochrony ofiar przemocy domowej na poziomie europejskim. Nakłada na państwa obowiązek dołożenia wszelkiej staranności w zapobieganiu przemocy, ochronie ofiar przemocy i ściganiu sprawców. Bardzo ważnym elementem, jaki Konwencja wprowadza do porządków prawnych stron, jest obowiązek ścigania gwałtów z urzędu oraz izolacja sprawcy od ofiary. Państwa zobowiązują się także do zapewnienia ofiarom przemocy oficjalnej infolinii, portalu z informacjami, odpowiedniej liczby ośrodków wsparcia oraz zobowiązane są włączyć do swoich systemów prawnych zasady równouprawnienia kobiet i mężczyzn oraz niedyskryminacji kobiet. Dzięki nałożonym na państwa obowiązkom istnieje szansa, że system będzie bardziej skuteczny i będzie faktycznie działał. W artykule zostaną przedstawione sprawy, które mają charakter paradygmatyczny dla omawianego zagadnienia, tzn. że przyglądając się im, możemy wskazać słabe miejsca systemu ochrony kobiet przed przemocą. Szczególnym problemem jest sytuacja, kiedy i ofiara, i sprawca zamieszkują wspólny lokal. Zostaną także przedstawione przeszkody i możliwości odseparowania sprawcy od ofiary oraz ukazane statystyki dotyczące odseparowywania sprawcy od ofiary. Dodatkowo zostanie omówiony problem przewlekłości oraz zbyt niskie kary dla sprawców przemocy i kary w zawieszeniu. Celem artykułu jest pokazanie skali zjawiska przemocy wobec kobiet, jak wymiar sprawiedliwości radzi sobie z tym problemem, czy przepisy działają w praktyce oraz jakie mechanizmy pozwolą na lepszą operatywność systemu przeciwdziałania przemocy wobec kobiet.
journal
czasopisma online
dokument elektroniczny
oai:repozytorium.uni.wroc.pl:79305 ISSN 2450-3932
(Prace Naukowe Wydziału Prawa, Administracji i Ekonomii Uniwersytetu Wrocławskiego)
Folia Iuridica Wratislaviensis
The use of this material is allowed only with accordance of applicable rules of fair use or other exceptions provided by law, and any broader use requires the permission of the authorized entity
Korzystanie z tego materiału jest możliwe zgodnie z właściwymi przepisami o dozwolonym użytku lub innych wyjątkach przewidzianych w przepisach prawa, a korzystanie w szerszym zakresie wymaga uzyskania zgody uprawnionego
Making materials available on the basis of the agreement with the owner of the property copyrights
Udostępnianie na podstawie umowy z właścicielem majątkowych praw autorskich
Library of the Faculty of Law, Administration and Economics
Biblioteka Wydziału Prawa, Administracji i Ekonomii
Jun 11, 2021
May 18, 2017
1 039
1268
https://repozytorium.uni.wroc.pl/publication/83868
Edition name | Date |
---|---|
Operatywność systemu przeciwdziałania przemocy wobec kobiet | Jun 11, 2021 |
Helios, Joanna Burdìn, Volodimir. Red. Marszał, Maciej (1968- ). Red.
Majka-Rostek, Dorota Banaszak, Ewa. Red.
Zaguła, Joanna Sadowski, Mirosław (1964- ). Red. Sobieska, Agnieszka. Red. Jelonek, Barbara. Red.
Sadowa, Katarzyna Winiarski, Marcin. Red.
Sadowski, Mirosław (1964- ). Red.
Glińska, Natalia Górnicki, Leonard. Red.
Uniwersytet Wrocławski. Pracownia Badań Praw Orientalnych