Object

PLMET:

click here to follow the link

Title:

Status kombatanta z tytułu uczestnictwa w Istriebitielnych Batalionach (rozważania historycznoprawne i dogmatycznoprawne)

Alternative title:

Status of a war veteran due to participation in the Istriebitielne Battalions (considerations from the perspective of legal history and legal dogmatics)

Creator:

Masternak-Kubiak, Małgorzata   Przygodzki, Jacek

ORCID:

0000-0002-0395-3128   0000-0003-2459-933X

Subject and Keywords:

Istriebitielne Battalions   UPA   OUN-B   self-defence   Home Army   Volhynia   Eastern Galicia   genocide   war veterans   Supreme Administrative Court   Provincial Administrative Court   Constitutional Tribunal  
Istriebitielne Bataliony   UPA   OUN-B   Samoobrona   AK   Wołyń   Galicja Wschodnia   ludobójstwo   kombatanci   Naczelny Sąd Administracyjny   Wojewódzki Sąd Administracyjny   Trybunał Konstytucyjny

Description:

Stanowi kontynuację: Acta Universitatis Wratislaviensis. Studia nad Faszyzmem i Zbrodniami Hitlerowskimi ; 1 (1974)-33 (2011) ; ISSN 0137-1126

Abstract:

The article is devoted to showing the origin and operations of the so-called Istriebitielne Battalions (IB): destruction battalions which functioned as military formations in the territory of Volhynia and Eastern Galicia, and as an auxiliary service of the Red Army — often commanded by officers of the totalitarian NKVD — fought against units of the Organization of Ukrainian Nationalists — Bandera faction and the Ukrainian Insurgent Army. The main ideologist of the OUN, Dmytro Dontsov, was fascinated by the fascist ideology emerging in Europe, thus following his ideologist and with its development the OUN and its largest group — Banderaʼs faction (OUN-B) evolved into a fascist one. The head of the OUN military department, Mychajło Kołodzinśkyj, after leaving prison in the Second Polish Republic, was also sent by the OUN to fascist Italy, where Benito Mussolini agreed to set up training camps for Ukrainian nationalists as well as for the Croatian Ustasha. There, creating a Ukrainian war doctrine, he predicted a bloody crackdown against Poles, Jews, and Russians. These predictions came true during the Second World War, and the tragic events in Volhynia and Eastern Galicia described in the article meet the Lemkinian definition of genocide as found in the Convention on the Prevention and Punishment of the Crime of Genocide adopted by the UN General Assembly on 9 December 1948. The article will not discuss the activities of the Istriebitielne Battalions in Lithuania and Belarus, because their operations were fundamentally different. They did not usually defend the Polish population, but were directed mainly against the pro-independence underground, assisting thetotalitarian NKVD. The second part of the paper is an analysis from the perspective of legal dogmatics of the Polishcourts’ jurisprudence in the matter of granting war veteran status to people who served in thedescribed formation. According to the current law, the participation of Polish citizens in theIstriebitielne Battalions, in the former Polish territories of the voivodeships of Lviv, Stanislaw, Tarnopol, and Volhynia in the years 1944–1945, in defence of the Polish population against Ukrainian nationalists, constitutes veteran activity. However, after the year 1989 this was not so obvious. The Head of the Office for War Veterans consistently took the position that under art. 21 (2)–(3) of the Law on War Veterans, a person who served in totalitarian NKVD formations or other repressive organs of the USSR, acting against the Polish Nation and State, is not entitled to war veteran privileges. In the jurisprudence of the Supreme Administrative Court, there was also alarge discrepancy in the applicability of the Law on War Veterans provisions concerning participation in combat as a part of the Istriebitielne Battalions. Therefore, due to the complexity of the problem, it seems most justified to analyse this procedure from a historical and jurisprudential point of view.  

Artykuł został poświęcony ukazaniu genezy powstania i działalności tak zwanych Istriebitielnych Batalionów (IB) — batalionów niszczycielskich funkcjonujących na terenach Wołynia i Galicji Wschodniej — formacji militarnych, które jako służba pomocnicza Armii Czerwonej, często dowodzona przez oficerów totalitarnej formacji NKWD, walczyły z oddziałami Organizacji Ukraińskich Nacjonalistów (OUN), frakcja Bandery oraz Ukraińskiej Powstańczej Armii.Główny ideolog OUN Dymytro Doncow był zafascynowany ideologią faszystowską rozwijającą się w Europie, dlatego też — idąc za swoim ideologiem oraz wraz ze swoim rozwojem — OUN i jej największa grupa: frakcja Bandery (OUN-B) przybrały charakter faszystowski. Również kierownik referatu wojskowego OUN Mychajło Kołodzinśkyj, po opuszczeniu więzienia w II Rzeczypospolitej, został wysłany przez OUN do faszystowskich Włoch, gdzie Benito Mussolini wyraził zgodę na utworzenie obozów szkoleniowych dla nacjonalistów ukraińskich, jak również dla chorwackich ustaszy. Tam tworząc ukraińską doktrynę wojenną, zapowiadał krwawą rozprawę z Polakami, Żydami i Rosjanami. Te zapowiedzi spełniły się w czasie II wojny światowej, a tragiczne wydarzenia na Wołyniu i Galicji Wschodniej opisane w niniejszym artykule ewidentnie wyczerpują znamiona lemkinowskiej definicji genocydu, która znalazła się w Konwencji o zapobieganiu i karaniu zbrodni ludobójstwa przyjętej przez Zgromadzenie Ogólne ONZ 9 grudnia 1948 roku.W tekście nie zostanie poruszona kwestia działalności Istriebitielnych Batalionów na terenie Litwy i Białorusi, gdyż ich działalność była zgoła odmienna. Nie broniły one tam zazwyczaj ludności polskiej, a zwrócone były głównie przeciwko podziemiu niepodległościowemu, wspomagając totalitarną NKWD.Druga część opracowania to dogmatycznoprawna analiza orzecznictwa sądów polskich w sprawie przyznawania osobom służącym w opisywanej formacji statusu kombatantów. Zgodnie z obowiązującym prawem uczestniczenie obywateli polskich w Istriebitielnych Batalionach na dawnych ziemiach polskich w województwach lwowskim, stanisławowskim, tarnopolskim i wołyńskim w latach 1944–1945 w obronie ludności polskiej przed ukraińskimi nacjonalistami stanowi działalność kombatancką. Jednak po 1989 roku nie było to takie oczywiste. Kierownik Urzędu do spraw Kombatantów stał konsekwentnie na stanowisku, że uprawnienia kombatanckie nie przysługują z mocy art. 21 ust. 2 pkt 3 ustawy o kombatantach osobie, która służyła w totalitarnych formacjach NKWD albo w innych organach represji ZSRR, działających przeciwko narodowi i państwu polskiemu. W orzecznictwie Naczelnego Sądu Administracyjnego istniała też duża rozbieżność w kwestii stosowania przepisów ustawy o kombatantach w odniesieniu do uczestnictwa w walkach w ramach Istriebitielnych Batalionów. Dlatego też, ze względu na złożoność problemu, wydaje się jak najbardziej zasadne prześledzenie tej procedury z punktu widzenia historycznego i jurydycznego.

Place of publishing:

Wrocław

Publisher:

Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego

Contributor:

Scheffler, Tomasz. Red.

Date issued:

2020

Resource Type:

text  
tekst

Detailed Type:

article  
artykuł

Identifier:

oai:repozytorium.uni.wroc.pl:131150   ISSN 0239-6661   ISSN 0137-1126

DOI:

10.19195/2300-7249.42.4.9

Source:

PAd P 101182 II

Language:

pol

Abstract Language :

eng

Relation:

Studia nad Autorytaryzmem i Totalitaryzmem. 2020, 42, nr 4, s. 179-207

Is version of:

Czasopisma Naukowe w Sieci (CNS)

Access rights:

The use of this material is allowed only with accordance of applicable rules of fair use or other exceptions provided by law, and any broader use requires the permission of the authorized entity  
Korzystanie z tego materiału jest możliwe zgodnie z właściwymi przepisami o dozwolonym użytku lub innych wyjątkach przewidzianych w przepisach prawa, a korzystanie w szerszym zakresie wymaga uzyskania zgody uprawnionego

License:

Making materials available on the basis of the agreement with the owner of the property copyrights  
Udostępnianie na podstawie umowy z właścicielem majątkowych praw autorskich

Rights holder:

Copyright by Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego Sp. z o.o.

Autor opisu:

WR U/PAdbg