Object

PLMET:

click here to follow the link

Title:

Ewolucja polskiego systemu wykroczeń — przez autorytaryzm do demokracji. Część 1

Alternative title:

Evolution of the Polish petty offences system — through authoritarianism to democracy. Part 1

Creator:

Łucarz, Katarzyna   Muszyńska, Anna

ORCID:

0000-0003-3130-2389   0000-0003-2008-382X

Subject and Keywords:

petty offence   administrative tort   criminal administrative law   adjudicating college/entity  
wykroczenie   delikt administracyjny   prawo karno-administracyjne   kolegia orzekające

Description:

Stanowi kontynuację: Acta Universitatis Wratislaviensis. Studia nad Faszyzmem i Zbrodniami Hitlerowskimi ; 1 (1974)-33 (2011) ; ISSN 0137-1126

Abstract:

The study is a voice in the debate on adopting an optimal model of response to offences. Considerations in this area are accompanied by a historical approach to the development of the misdemeanour law which presents an interesting picture of original normative proposals articulated in the interwar period, then in the authoritarian times, and finally in the contemporary period. Their in-depth analysis enables us to distinguish stages which are typical for the misdemeanour law, i.e. the first stage encompassing the years from 1919 to 1951, reflecting an administrative standard of investigating misdemeanour cases, changing gradually into a mixed model. Another stage commencing in 1952 and lasting until 1990, representing an intermediate model between the administrative and court systems, distinguished by the activity of the boards adjudicating in cases concerning misdemeanours, enhanced by the codification of the misdemeanour law dated 1971. Finally, the third stage commencing in 1990, announcing the direction of establishing the misdemeanour law, deepened by entry into force of a comprehensive codification of the criminal law dated 1997, to which the misdemeanour law was strikingly similar, ending with the adoption of a comprehensive adjudicative model in 2001. The presented scheme of the normative activity of the Polish legislator has brought a penal model of the misdemeanour law based on the so-called petty criminal code, i.e. containing material and legal regulations in the misdemeanour law of 1971 and the aforementioned Lawsuit Act of 2001 specifying the scope of cognition of the courts adjudicating in cases concerning misdemeanours. From a historical perspective, maintaining misdemeanours as part of criminal law and adopting the principles of criminal liability to resolve them can be perceived as acknowledgement of a certain concept of the model in cases concerning misdemeanours and its consistent implementation. Nevertheless, dynamics of the law and its legislative deficiencies have been enforcing the search for new legal solutions counteracting administrative anarchy or criminal anarchy of minor social harmfulness. In particular, it is about their penalisation in the form of administrative torts, i.e. forbidden acts subject to an administrative pecuniary sanction, the construction of which resembles offences or misdemeanours. Despite explicit resemblance, those acts are not classified within a given category; therefore, guarantees relevant for criminal liability are not applied thereto. The existence of this phenomenon in the development of the law undoubtedly updates the question of whether the penal model should be developed further as a part of the misdemeanour law, corresponding in fact to the contemporary model, or if maybe it would be more proper to adopt another direction and create a strictly administrative model of liability for minor forbidden acts.  

Opracowanie jest głosem w debacie nad przyjęciem optymalnego modelu reakcji na wykroczenia. Rozważaniom w tym zakresie towarzyszy historyczne ujęcie rozwoju prawa wykroczeń, które ukazuje interesujący obraz oryginalnych propozycji normatywnych formułowanych w czasach dwudziestolecia międzywojennego, następnie czasach autorytaryzmu, aż po współczesność. Ich wnikliwa analiza pozwala wyodrębnić charakterystyczne dla prawa wykroczeń etapy: pierwszy — od 1919 do 1951 roku, odzwierciedlający administracyjny wzorzec rozpatrywania spraw o wykroczenia przechodzący stopniowo w model mieszany; drugi — od 1952 do 1990 roku, reprezentujący model pośredni pomiędzy systemem administracyjnym a sądowym, wyróżniający się działaniem kolegiów orzekających w sprawach o wykroczenia, wzmocniony kodyfikacją prawa wykroczeń z 1971 roku; wreszcie trzeci etap — od roku 1990, zapowiadający kierunek usądowienia prawa wykroczeń, pogłębiony wejściem w życie kompleksowej kodyfikacji prawa karnego z 1997 roku, do której bardzo „zbliżono” prawo wykroczeń, i — na koniec — zwieńczony w 2001 roku przyjęciem w pełni sądowego modelu orzeczniczego. Przedstawiony schemat normatywnego działania polskiego ustawodawcy w efekcie finalnym wyłonił karnistyczny model prawa wykroczeń oparty na tak zwanym małym kodeksie karnym, czyli zawierającym regulacje materialnoprawne kodeksie wykroczeń z 1971 roku, oraz wskazanej już ustawie procesowej z 2001 roku, określającej zakres kognicji sądów orzekających w sprawach o wykroczenia.Z perspektywy historycznej utrzymanie wykroczeń w ramach prawa karnego i przyjęcie do ich rozstrzygania zasad odpowiedzialności karnej można postrzegać jako uznanie pewnej koncepcji modelu w sprawach o wykroczenia i jej konsekwentną realizację. Niemniej jednak dynamika prawa oraz występujące w jego obszarze niedostatki legislacyjne od pewnego czasu wymuszają poszukiwanie nowych rozwiązań prawnych przeciwdziałających bezprawiu administracyjnemu czy też bezprawiu karnemu o mniejszej społecznej szkodliwości. Chodzi tu zwłaszcza o ich penalizację w postaci deliktów administracyjnych, to jest czynów zabronionych pod groźbą administracyjnej sankcji pieniężnej, których konstrukcja przypomina przestępstwa bądź wykroczenia. Mimo wyraźnego podobieństwa czyny te nie są zaliczane do wskazanej kategorii, wobec czego nie stosuje się do nich gwarancji właściwych dla odpowiedzialności karnej. Wystąpienie tego rodzaju zjawiska w rozwoju prawa niewątpliwie aktualizuje pytanie, czy w prawie wykroczeń należy dalej rozwijać model karnistyczny, w zasadzie odpowiadający współczesnemu, czy może właściwsze byłoby przyjęcie innego kierunku i stworzenie stricte administracyjnego modelu odpowiedzialności za drobniejsze czyny zabronione.

Place of publishing:

Wrocław

Publisher:

Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego

Contributor:

Scheffler, Tomasz. Red.

Date issued:

2020

Resource Type:

text  
tekst

Detailed Type:

article  
artykuł

Identifier:

oai:repozytorium.uni.wroc.pl:131147   ISSN 0239-6661   ISSN 0137-1126

DOI:

10.19195/2300-7249.42.4.6

Source:

PAd P 101182 II

Language:

pol

Abstract Language :

eng

Relation:

Studia nad Autorytaryzmem i Totalitaryzmem. 2020, 42, nr 4, s. 133-158

Is version of:

Czasopisma Naukowe w Sieci (CNS)

Access rights:

The use of this material is allowed only with accordance of applicable rules of fair use or other exceptions provided by law, and any broader use requires the permission of the authorized entity  
Korzystanie z tego materiału jest możliwe zgodnie z właściwymi przepisami o dozwolonym użytku lub innych wyjątkach przewidzianych w przepisach prawa, a korzystanie w szerszym zakresie wymaga uzyskania zgody uprawnionego

License:

Making materials available on the basis of the agreement with the owner of the property copyrights  
Udostępnianie na podstawie umowy z właścicielem majątkowych praw autorskich

Rights holder:

Copyright by Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego Sp. z o.o.

Autor opisu:

WR U/PAdbg