Object's details: Przedsiębiorstwo państwowe jako podmiot postępowania arbitrażowego w systemie prawnym gospodarki nakazowo-rozdzielczej końcowego okresu PRL

Description

• PLMET:
  
  http://confluence.man.poznan.pl/community/display/FBCMETGUIDE
• Title:
  
  
  Przedsiębiorstwo państwowe jako podmiot postępowania arbitrażowego w systemie prawnym gospodarki nakazowo-rozdzielczej końcowego okresu PRL
• Alternative title:
  
  
  State enterprise as an entity in arbitration procedure during the decline of the PRL’s command economy system
• Creator:
  
  
  Malinowski, Przemysław
  
• Subject and Keywords:
  
  
  enterprise
   ;
  state enterprise
   ;
  arbitration
   ;
  state economic arbitration
   ;
  command economy
   ;
  
  
  przedsiębiorstwo
   ;
  przedsiębiorstwo państwowe
   ;
  arbitraż
   ;
  państwowy arbitraż gospodarczy
   ;
  gospodarka nakazowa
• Description:
  
  
  Is a continuation of: Acta Universitatis Wratislaviensis. Studia nad Faszyzmem i Zbrodniami Hitlerowskimi ; 1 (1974) – 33 (2011) ; ISSN 0137-1126
   ;
  
  
  Stanowi kontynuację: Acta Universitatis Wratislaviensis. Studia nad Faszyzmem i Zbrodniami Hitlerowskimi ; 1 (1974) – 33 (2011) ; ISSN 0137-1126
• Abstract:
  
  
  The present publication refers to the essence of the state enterprise as one of the most essential entities during the decline of the PRL’s command economy system. Thereby the legally substantive essence of the state enterprise and formal aspects of its functioning in the vindication of claims system in contemporary arbitration procedure were indicated in this publication.Both the arbitration proceedings themselves and the functioning of the State Economic Arbitration, as an extra-judicial body, empowered to resolve and prevent future disputes of an economic nature, constituted a certain specificity of the political and legal system of the time. As a matter of principle, the very essence of the disputes resolved, their material scope relating to broadly regarded cases of an economic nature, could — taking into account certain realities, both then and nowadays — fit into the mainstream of the widely perceived economic judiciary. Nevertheless, both the parties to the proceedings and the awarding authority itself were closely linked to the legal and political specificities of the command-and-quota economy.These specificities concerned, inter alia, the activity carried out by then state-owned companies.It should be pointed out that the activity of these entities, carried out on the basis of a part of the national property assigned to them for their needs, was in principle — from a formal point ofview — independent, and thus, to a limited extent, demonstrated certain characteristics of the business activity as perceived at present. However, from a substantial point of view, this activity was inextricably subordinated to the achievement of specific objectives and principles stemming from national socio-economic plans. Therefore, the basic objectives of entities conducting their activity within the framework of the planned economy, including state-owned enterprises, could be considered not those related to independently conducted economic activity, but those related to the pursuit and implementation of centrally adopted state tasks, including those of an economic nature.Nevertheless, the command-and-quota economy, despite the ubiquitous planning, imposition and implementation of tasks, as well as the related means of their pursuit, was not free from certain disputes between the widely perceived entities conducting their activity within the framework of the planned economy, including the then state-owned enterprises.Therefore, in order to settle these disputes and, what is important, to prevent them from arising in the future, the State Economic Arbitration was established, an authority which, in an extra-judicial manner, de facto monopolized the scope of economic cases resolved in the legal system of that time, both in terms of object and subject matter.
   ;
  
  
  Niniejsza publikacja traktuje o przedsiębiorstwie państwowym jako jednym z pod-stawowych podmiotów systemu gospodarki nakazowo-rozdzielczej schyłkowego okresu PRL. Tym samym wskazano na istotę prawnomaterialną przedsiębiorstwa państwowego oraz jego formalne aspekty funkcjonowania w systemie dochodzenia roszczeń w ówczesnym postępowaniu arbitrażowym.Zarówno samo postępowanie arbitrażowe, jak i funkcjonowanie Państwowego Arbitrażu Gospodarczego jako organu pozasądowego uprawnionego do rozstrzygania i zapobiegania powstawaniu w przyszłości sporów o charakterze gospodarczym było charakterystyczne dla ówczesnego systemu politycznoprawnego.Co do zasady sama istota rozstrzyganych sporów i ich zakres przedmiotowy odnoszący się do szeroko postrzeganych spraw o charakterze gospodarczym mógłby — przy uwzględnieniu określo-nych ówczesnych oraz współczesnych realiów — wpasowywać się w nurt szeroko postrzeganego sądownictwa gospodarczego. Niemniej jednak zarówno podmioty postępowania, jak i sam organ rozstrzygający były ściśle związane ze specyfiką prawnoustrojową gospodarki nakazowo-rozdzielczej.Specyfika ta dotyczyła między innymi działalności prowadzonej przez ówczesne przedsię-biorstwa państwowe. Należy bowiem wskazać, że działalność tychże podmiotów, prowadzona na podstawie wydzielonych na ich potrzeby części mienia ogólnonarodowego, była co do zasady samodzielna pod kątem formalnym, a tym samym w ograniczonym stopniu wykazywała pewne znamiona współcześnie postrzeganej działalności gospodarczej. Jednakże pod kątem materialnym działalność ta była nierozerwalnie podporządkowana realizacji określonych celów i zasad wynikających z narodowych planów społeczno-gospodarczych.Dlatego też za podstawowe cele jednostek gospodarki uspołecznionej, w tym przedsiębiorstw państwowych, można było uznać nie te związane z samodzielnie prowadzoną działalnością gospodarczą, lecz te, które związane były z realizacją i wdrażaniem centralnie przyjętych zadań państwa, w tym o charakterze gospodarczym. Tym niemniej gospodarka nakazowo-rozdzielcza, mimo wszechobecnego planowania, narzucania i wdrażania zadań oraz środków ich realizacji, nie była wolna od określonych sporów za-chodzących miedzy szeroko postrzeganymi jednostkami gospodarki uspołecznionej, w tym między ówczesnymi przedsiębiorstwami państwowymi.Dlatego też zarówno w celu rozstrzygania tychże sporów, jak i zapobiegania powstawaniu ich w przyszłości został powołany Państwowy Arbitraż Gospodarczy — organ, który na drodze pozasądowej de facto zmonopolizował pod kątem podmiotowym i przedmiotowym zakres spraw gospodarczych rozstrzyganych w ówczesnym systemie prawnym.
• Place of publishing:
  
  
  Wrocław
• Publisher:
  
  
  Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego
• Contributor:
  
  
  Maciejewski, Marek
  :
  Redaktor,
   ;
  Scheffler, Tomasz
  :
  Redaktor,
• Date issued:
  
  2020
• Date copyrighted:
  
  2020
• Resource Type:
  
  
  text
   ;
  
  
  tekst
• Detailed Type:
  
  
  article
   ;
  
  
  artykuł
   ;
  czasopisma (wydawnictwa ciągłe)
• Identifier:
  
  oai:repozytorium.uni.wroc.pl:120768  ; https://doi.org/10.19195/2300-7249.42.2.5  ;
  ISSN 2300-7249
   ;
  ISSN 0239-6661
• Source:
  
  PAd P 101182 II
• Language:
  
  pol
• Abstract Language :
  
  eng
• Relation:
  
  
  Studia nad Autorytaryzmem i Totalitaryzmem. 2020, 42, nr 2, s. 85-100
• Is version of:
  
  
  Czasopisma Naukowe w Sieci (CNS)
• Access rights:
  
  
  The use of this material is allowed only with accordance of applicable rules of fair use or other exceptions provided by law, and any broader use requires the permission of the authorized entity
   ;
  
  
  Korzystanie z tego materiału jest możliwe zgodnie z właściwymi przepisami o dozwolonym użytku lub innych wyjątkach przewidzianych w przepisach prawa, a korzystanie w szerszym zakresie wymaga uzyskania zgody uprawnionego
• License:
  
  
  Making materials available on the basis of the agreement with the owner of the property copyrights
   ;
  
  
  Udostępnianie na podstawie umowy z właścicielem majątkowych praw autorskich
• Rights holder:
  
  Copyright by Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego Sp. z o.o.
• Autor opisu:
  
  WR U/PAdbg

Object is located in the collections:

Additional information

• Creation date: 2021-01-26
• Last modification date: 2024-12-16
• Content object's number of views: 183
• You could also download the object's description in these formats:
  RDF
   ;
  OAI-PMH
• Download IIIF manifest:
  https://repozytorium.uni.wroc.pl/iiif-manifest/manifest/120768/PDF.json