PLMET:

click here to follow the link

Title:

Doczesne szczątki Jeremy’ego Benthama a zasada użyteczności. Prawa osób zmarłych i stosunek do religii w Benthamowskim utylitaryzmie

Creator:

Szymaniec, Piotr

Subject and Keywords:

Bentham, Jeremy (1748-1832)   auto-icon   utylitaryzm   ciało ludzkie   użyteczność   religia   prawa osób zmarłych   zwłoki ludzkie

Abstract:

Jeremy Bentham, twórca utylitaryzmu, nakazał w swoim testamencie z 1832 r., by jego ciało zostało poddane sekcji zwłok, natomiast jego szkielet wraz ze zmumifikowaną głową miały stać się podstawą Auto-Icon – specyficznego „wizerunku własnego”. Do chwili obecnej Auto-Icon Benthama można oglądać w University College of London. W niniejszej pracy została podjęta próba rekonstrukcji motywów, jakie kierowały Benthamem, to zaś posłużyło do postawienia szerszego pytania dotyczącego ochrony zwłok ludzkich z punktu widzenia utylitaryzmu jako doktryny filozoficznoprawnej. Z jednej strony Benthamowska koncepcja auto-icon zakorzeniona jest w doktrynie utylitarystycznej stworzonej przez tego filozofa. Wszak Bentham chciał zaproponować takie rozwiązanie, dzięki któremu ciało zmarłego człowieka w największym stopniu mogłyby służyć żyjącym. Dlatego właśnie postulował, by tak zwane tkanki miękkie (z wyjątkiem głowy) zostały poddane sekcji i w ten sposób mogły być użyteczne dla rozwoju medycyny oraz edukacji przyszłych lekarzy. Auto-icon mógł być z kolei użyteczny, gdyż służyłby przywołaniu pamięci o zmarłym i łagodzeniu lęku przed śmiercią u żyjących, a jednocześnie spełniałyby zdecydowanie bardziej „przyziemne” funkcje, na przykład wystawiane na widok publiczny, przynosiłyby zyski właścicielom. Z tego względu Bentham pisał, że auto-icons byłyby nowym rodzajem własności, przypominającym własność utworu literackiego. Z drugiej jednak strony pomysł Benthama wiąże się z jego stosunkiem do religii, a w szczególności chrześcijaństwa. Twórca utylitaryzmu uznawał jedynie użyteczność religii jako swoistego instrumentu inżynierii społecznej i pragnął sekularyzacji społeczeństwa, jednakże nie wyrzekał się całkiem chrześcijańskiej idei nieśmiertelności. Koncepcja auto-icons jest odblaskiem tej idei. Zamiarem filozofa było stworzenie swego rodzaju panteon najwybitniejszych jednostek dla nowego, zeświecczonego i realizującego zasadę użyteczności społeczeństwa. Do grona tych „świętych” zaliczał także siebie. W tym aspekcie Benthamowski zamysł wydają się jakąś antycypacją projektu kultu Włodzimierza Lenina

Place of publishing:

Wrocław

Publisher:

Oficyna Prawnicza   Wydział Prawa, Administracji i Ekonomii Uniwersytetu Wrocławskiego

Contributor:

Karkut, Daniel. Red.   Mazurkiewicz, Jacek. Red.   Gołaczyński, Jacek. Red.   Turłukowski, Jarosław. Red.

Date issued:

2015

Detailed Type:

e-książka

Format:

application/pdf

Identifier:

ISBN 978-83-62832-08-8

Language:

pol

WUL Catalog:

click here to follow the link   click here to follow the link

Is part of:

Non omnis moriar

Rights holder:

Copyright by Wydział Prawa, Administracji i Ekonomii Uniwersytetu Wrocławskiego

Autor opisu:

WR U/PAdjm