Object

PLMET:

click here to follow the link

Title:

Mandatum w poglądach glosatorów i komentatorów

Creator:

Kaczmarczyk, Aleksandra

Subject and Keywords:

glosatorzy   komentatorzy   kontrakt   mandatum   zlecenie

Abstract:

Mandatum było kontraktem, w którym jedna osoba zobowiązywała się nieodpłatnie do wykonania powierzonej jej czynności, druga zaś winna pokryć koszty i wyrównać straty spowodowane zleceniem. Z fragmentu Digestów mówiącego, iż zlecenie brało swój początek z moralnej powinności i przyjaźni, wynikało, że nie bazowało ono na chęci osiągnięcia zysku, lecz na innych pobudkach. Zgłębiający to zagadnienie uczeni podkreślali, że mandatum u swych początków było bezpłatną przysługą wykonaną przez przyjaciela, za którą zapłatę stanowiła wdzięczność i nadzieja na rewanż w przyszłości. Z czasem zlecenie stało się kontraktem przewidującym możliwość otrzymania gratyfikacji. W praktyce przyjmowanie zleceń przynosiło niejednokrotnie znaczne zyski. Kontrakt zlecenia, odrywając się od wcześniejszego kontekstu społecznego, stał się prawną formą korzystania z usług innych w różnym zakresie. Obraz mandatum, który wyłania się z kompilacji justyniańskiej, ma skomplikowany charakter. Szerokie ujęcie mandatum stwarzało możliwość objęcia regulacją rozmaitych sytuacji i przenikania się różnych instytucji prawnych. Glosatorom i komentatorom prawo rzymskie znane było głównie z ustawodawstwa cesarza Justyniana. Odrodzenie studiów nad prawem rzymskim wiązało się z odnalezieniem w połowie XI w. rękopisu Digestów. Centrum badań stała się Bolonia, gdzie pod koniec XI w. Irnerius, będący uprzednio nauczycielem gramatyki, oparł nauczanie na objaśnianiu przysparzających trudności terminów zawartych w kompilacji justyniańskiej. W efekcie powstawały glosy zapisywane początkowo między wersami właściwego tekstu, a później na marginesach stronic. Od tej metody pracy nad tekstem wywodzi się nazwa szkoły obejmująca uczonych tworzących od połowy XI do połowy XIII w. Przyjmuje się, że podsumowaniem dorobku glosatorów jest Glossa Ordinaria Accursiusa. Kolejni uczeni, których w nauce nazywa się postglosatorami czy komentatorami, odwołując się do poglądów swoich poprzedników, cytowali najczęściej właśnie wyżej wspomniane dzieło. Nazwa „komentatorzy” pochodzi również od jednej z form ich twórczości literackiej – komentarza. Inną uprawianą przez nich formą były consilia, porady prawne sporządzane na zamówienie podmiotów zainteresowanych rozstrzygnięciem problemów prawnych. Zwykle jako zamykającego poczet komentatorów okresu średniowiecza wymienia się żyjącego na przełomie XV i XVI w. Jasona de Mayno, należy jednak zaznaczyć, że także później miało miejsce komentowanie Corpus Iuris Civilis w myśl zasad przyjętych w tej szkole.

Place of publishing:

Wrocław

Publisher:

E-Wydawnictwo. Prawnicza i Ekonomiczna Biblioteka Cyfrowa. Wydział Prawa, Administracji i Ekonomii Uniwersytetu Wrocławskiego

Contributor:

Wojciechowski, Rafał. Rec.

Date issued:

2014

Detailed Type:

ebook  
e-książka

Format:

application/pdf

Identifier:

oai:repozytorium.uni.wroc.pl:63588   ISBN 978-83-61370-11-6

Language:

pol

Relation:

(Prace Naukowe Wydziału Prawa, Administracji i Ekonomii Uniwersytetu Wrocławskiego)   (E-Monografie ; nr 54)

WUL Catalog:

click here to follow the link

Access rights:

The use of this material is allowed only with accordance of applicable rules of fair use or other exceptions provided by law, and any broader use requires the permission of the authorized entity  
Korzystanie z tego materiału jest możliwe zgodnie z właściwymi przepisami o dozwolonym użytku lub innych wyjątkach przewidzianych w przepisach prawa, a korzystanie w szerszym zakresie wymaga uzyskania zgody uprawnionego

License:

Making materials available on the basis of the agreement with the owner of the property copyrights  
Udostępnianie na podstawie umowy z właścicielem majątkowych praw autorskich

Rights holder:

Copyright by Aleksandra Kaczmarczyk

Location of original object:

Library of the Faculty of Law, Administration and Economics  
Biblioteka Wydziału Prawa, Administracji i Ekonomii

Autor opisu:

TK