W obronie psychologicznego ujęcia intuicji sędziowskiej : artykuł polemiczny
In defense of the psychological approach to judicial intuition. A polemic
Zygmunt, Tomasz
Próchnicki, Maciej
0000-0002-3267-7951
0000-0002-2151-9915
legal intuition
hunch
legal realism
legal naturalism
intuicja prawnicza
hunch
realizm prawniczy
naturalizm prawniczy
Contemporary research shows that judges are susceptible to factors that go beyond deliberative legal thinking. Such factors are embodied in various aspects of judges’ situation, moral beliefs, work and life environment, emotional and psychological states of mind, acquired experience, and institutional or political influence. Nowadays, one of the most interesting and controversial aspects of judicial decision making is judicial intuition, being the subject of the growing number of analyses. One example is the article of Anna Tomza: “Judicial intuition in the Current American Jurisprudence – Review of Positions”. The Author provides an original critique of the psychological approach to judicial intuition and proposes different perspectives – such as logical – instead. The presented work is a response to Anna Tomza’s article. We point out several concomitant problems and propose a different perspective to the following claims made by the Author: American Jurisprudence is abandoning the psychological concept of intuition, the psychological perspective on legal intuition is pointless, that intuition is a priori irrational, or that the research on intuition without etymological inquiry is always methodologically incorrect.
Współczesne badania dowodzą, że sędziowie, podejmując decyzje prawnicze, nie zawsze kierują się wyłącznie deliberatywnymi kryteriami prawnymi. Wpływ na kształt finalnego wyroku sędziego może mieć wiele nieuświadomionych czynników o charakterze tak indywidualnym, jak i związanym z otoczeniem: emocjonalnych, psychologicznych, instytucjonalnych, politycznych czy osobistych. Jednym z najbardziej kontrowersyjnych w naukach prawnych pojęć odnoszących się do decyzji podejmowanych przez sędziów jest intuicja sędziowska, będąca przedmiotem coraz liczniejszych analiz w domenie prawniczej. Przykład takowej stanowi artykuł Anny Tomzy Intuicja sędziowska w aktualnym dyskursie amerykańskiej jurysprudencji – przegląd stanowisk. Autorka przedstawia w nim oryginalną krytykę psychologicznego podejścia do intuicji u sędziów, w zamian podkreślając konieczność poszukiwania nowego rozumienia intuicji, w szczególności uwzględnienia perspektywy logicznej. Artykuł stanowi odpowiedź na pracę Anny Tomzy. Wskazujemy w nim niektóre problemy wynikające z proponowanych przez nią tez oraz przedstawiamy odmienną perspektywę, stanowiącą przeciwwagę dla głównych tez Autorki, takich jak odchodzenie od perspektywy psychologicznej przez amerykańską naukę prawa, niecelowość formułowania psychologicznych koncepcji prawniczej intuicji, nieracjonalność intuicji czy każdorazowa konieczność badania definicji i rozumienia pojęć intuicji innych niż prawne i psychologiczne.
Górnicki, Leonard. Red.
Kusiak-Winter, Renata. Red.
oai:repozytorium.uni.wroc.pl:135792 doi:10.34616/145044 ISSN:2450-3932
(Prace Naukowe Wydziału Prawa, Administracji i Ekonomii Uniwersytetu Wrocławskiego)
Folia Iuridica Wratislaviensis
The use of this material is allowed only with accordance of applicable rules of fair use or other exceptions provided by law, and any broader use requires the permission of the authorized entity
Korzystanie z tego materiału jest możliwe zgodnie z właściwymi przepisami o dozwolonym użytku lub innych wyjątkach przewidzianych w przepisach prawa, a korzystanie w szerszym zakresie wymaga uzyskania zgody uprawnionego
Making materials available on the basis of the agreement with the owner of the property copyrights
Udostępnianie na podstawie umowy z właścicielem majątkowych praw autorskich
Copyright by Wydział Prawa, Administracji i Ekonomii Uniwersytetu Wrocławskiego
Library of the Faculty of Law, Administration and Economics
Biblioteka Wydziału Prawa, Administracji i Ekonomii
Nov 29, 2022
Nov 29, 2022
54
55
https://repozytorium.uni.wroc.pl/publication/145044
Edition name | Date |
---|---|
W obronie psychologicznego ujęcia intuicji sędziowskiej : artykuł polemiczny | Nov 29, 2022 |
Tomza, Anna Górnicki, Leonard. Red.
Jabłoński, Mariusz. Red.
Bernaczyk, Michał (1979- ). Red. Jabłoński, Mariusz. Red. Składowski, Konrad (1971- ). Rec.
Malinowski, Piotr Michał Klat-Wertelecka, Lidia (1967-2017). Red.
Jabłoński, Mariusz. Red.
Jabłoński, Mariusz. Red.
Jabłoński, Mariusz. Red. Kornobis-Romanowska, Dagmara. Red.