Object

PLMET:

click here to follow the link

Title:

Użytkowanie wieczyste jako instrument wzmacniania socjalistycznej własności państwowej z perspektywy współczesnych skutków w prawie rzeczowym

Alternative title:

Perpetual usufruct as an instrument for strengthening socialist state property and contemporary legal effects in property law

Creator:

Kozińska, Joanna

ORCID:

0000-0003-3694-5711

Subject and Keywords:

socialism   communism   perpetual usufruct   development right   ownership divided into periods   property law in the People’s Republic of Poland  
socjalizm   komunizm   użytkowanie wieczyste   prawo zabudowy   własność czasowa   prawo rzeczowe w PRL

Description:

Stanowi kontynuację: Acta Universitatis Wratislaviensis. Studia nad Faszyzmem i Zbrodniami Hitlerowskimi ; 1 (1974)-33 (2011) ; ISSN 0137-1126

Abstract:

The first part of this study presents historical reasons for introducing perpetual usufruct by the Management of Urban Areas Act 1961 and the Civil Code 1964. It begins with the general analysis that focuses on the changes of laws from the initial introducing development right and perpetual lease to ownership divided into periods and then usufruct of the state residential property. The author explains the mechanism of influence of the factors arising from communist ideology (Marxism-Leninism) on the proposed legal solutions particularly attributing a prominent role to socialist state property in the People’s Republic of Poland. Next, the official version of the perpetual usufruct’s role is also presented. The perpetual usufruct was introduced as a new real right which was to be attractive for citizens and enabled the state to administer areas in towns and settlements in accordance with a legal town development plan. The aim of the study is the explanation of the real function of the perpetual usufruct of residential lands in towns. The construction of perpetual usufruct was a result of referring to models of Soviet law. It was an instrument which was to protect socialist state property as well as to counteract a depletion of the accumulated state lands through a transfer of those lands for private persons. The perpetual usufruct also was to enable the socialist state to control how urban land was used. The perpetual usufruct was a result of the ideological and political principles of the socialist system in the People’s Republic of Poland, particularly strengthening socialist state property of lands. The perpetual usufruct was really a semblance of ownership of land. This was indirectly explained in the resolutions of the Supreme Court of 1968 and 1969. Therefore, in our times there are difficult legal problems also connected with the issue of granting property rights to perpetual usufructuary. The legal proposals of replacing perpetual usufruct with different rights still haven’t been introduced. The last part of this study expresses in a concise way the contemporary legal acts which were aimed at reducing the accumulation of lands which were let on a perpetual usufruct. Nevertheless, these acts weren’t always effective. The Act of 2018 on Transformation Perpetual Usufruct of Built-up Residential Lands into Ownership of those Lands is the last legal act concerning the discussed issues. In principle this act introduced the enfranchisement in accordance with the law for every perpetual usufructuary of built-up residential land. However, it didn’t eliminate the perpetual usufruct in Polish property law. The analysis in this paper proposes the thesis that the perpetual usufruct of residential lands (on a large scale) was never justified in an economy, but was only determined by ideological and political reasons in the People’s Republic of Poland.  

Artykuł w pierwszej części prezentuje historyczne tło wprowadzenia instytucji użytkowania wieczystego w ustawie z 1961 roku o gospodarce terenami w miastach i osiedlach oraz w kodeksie cywilnym z 1964 roku. Ogólnie zostały przedstawione zmiany legislacyjne od wstępnego wprowadzenia prawa zabudowy i dzierżawy wieczystej do własności czasowej, a następnie użytkowania gruntów państwowych na cele mieszkaniowe. Pokazano mechanizm wpływania na projektowane rozwiązania prawne czynników wynikających z komunistycznej ideologii marksistowsko-leninowskiej, szczególnie przypisanie w PRL podstawowej roli socjalistycznej własności państwowej. W tekście przedstawiona została oficjalnie prezentowana rola użytkowania wieczyste-go jako nowego prawa rzeczowego, które miało być atrakcyjne dla obywateli i umożliwić gospo-darowanie terenami w miastach i osiedlach zgodnie z planami zagospodarowania przestrzennego. Celem artykułu jest wyjaśnienie rzeczywistej funkcji użytkowania wieczystego gruntów miejskich przeznaczonych na budownictwo mieszkaniowe.Konstrukcja użytkowania wieczystego była wynikiem sięgania do wzorców z prawa radzieckiego. Stało się ono instrumentem, który miał zabezpieczać socjalistyczną własność państwową i przeciwdziałać uszczuplaniu zasobów przez ich zbywanie podmiotom prywatnym oraz umożliwiać kontrolę sposobu korzystania z gruntów. Użytkowanie wieczyste było efektem przyjęcia założeń ideologiczno-politycznych ustroju socjalistycznego w PRL, a szczególnie wzmacniania socjalistycznej własności państwowej gruntów. W rzeczywistości użytkowanie wieczyste było namiastką prawa własności gruntu, na co wskazały pośrednio uchwały Sądu Najwyższego z lat 1968 i 1969. Dlatego współcześnie w prawie rzeczowym pojawiają się trudne do rozwiązania problemy prawne, związane także z uwłaszczaniem użytkowników wieczystych. Nie zostały też dotychczas wprowadzone projekty zastąpienia użytkowania wieczystego innym prawem rzeczowym.W ostatniej części artykułu syntetycznie ujęto współczesne rozwiązania prawne zmierzające, choć nie zawsze skutecznie, do ograniczenia zasobu gruntów oddanych w użytkowanie wieczyste. Ostatnim aktem dotyczącym tej materii jest ustawa z 2018 roku o przekształceniu prawa użytkowania wieczystego gruntów zabudowanych na cele mieszkaniowe w prawo własności tych gruntów. Ustawa ta zasadniczo wprowadza uwłaszczenie z mocy prawa w przypadku użytkowników wieczy-stych gruntów zabudowanych na cele mieszkaniowe, lecz nie eliminuje definitywnie użytkowania wieczystego. Ostatecznie analiza zmierza do postawienia tezy, że nigdy nie było uzasadnienia gospodarczego dla masowego oddawania w użytkowanie wieczyste gruntów mieszkaniowych, a przemawiały za tym wyłącznie przyczyny ideologiczno-polityczne w PRL.

Place of publishing:

Wrocław

Publisher:

Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego

Contributor:

Maciejewski, Marek (1950- ). Red.   Scheffler, Tomasz. Red.

Date issued:

2020

Resource Type:

text  
tekst

Detailed Type:

article  
artykuł

Identifier:

oai:repozytorium.uni.wroc.pl:128592   ISSN 2300-7249   ISSN 0239-6661

DOI:

10.19195/2300-7249.42.3.11

Source:

PAd P 101182 II

Language:

pol

Abstract Language :

eng

Relation:

Studia nad Autorytaryzmem i Totalitaryzmem. 2020, 42, nr 3, s. 225-246

Is version of:

Czasopisma Naukowe w Sieci (CNS)

Access rights:

The use of this material is allowed only with accordance of applicable rules of fair use or other exceptions provided by law, and any broader use requires the permission of the authorized entity  
Korzystanie z tego materiału jest możliwe zgodnie z właściwymi przepisami o dozwolonym użytku lub innych wyjątkach przewidzianych w przepisach prawa, a korzystanie w szerszym zakresie wymaga uzyskania zgody uprawnionego

License:

Making materials available on the basis of the agreement with the owner of the property copyrights  
Udostępnianie na podstawie umowy z właścicielem majątkowych praw autorskich

Rights holder:

Copyright by Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego Sp. z o.o.

Autor opisu:

WR U/PAdbg