Object

PLMET:

click here to follow the link

Title:

Czy własność intelektualna to kradzież? Stosunek libertarian do własności intelektualnej

Alternative title:

Is Intellectual Property a theft? Libertarian views on the question of intellectual property rights

Creator:

Juszczak, Jakub

ORCID:

0000-0002-3030-9602

Subject and Keywords:

Rand, Ayn (1905-1982)   Nozick, Robert   Rothbard, Murray Newton (1926-1995)   Kinsella, Stephan   intellectual property   libertarianism  
Rand, Ayn (1905-1982)   Nozick, Robert   Rothbard, Murray Newton (1926-1995)   Kinsella, Stephan   własność intelektualna   libertarianizm

Description:

Tyt. zeszytu: Orient daleki i bliski = Orient far and near

Abstract:

The Digital Revolution of the last forty years and the increase of the international mutual trade has caused greater attraction towards the question of intellectual property rights as a form of safeguarding vital economical interests of many states, corporations and artists - especially through the way of international agreements, regarding IP protection. Such treaties are mostly supported by the utilitarian argumentation of intellectual property rights neccesity to assure eceonomic growth. Nevertheless - such argumentation is treated by the public opinion with distrust, as shown with CETA and ACTA examples. This distrust is the catalyst of debate.Noting that it is worth to present libertarian argumentation, both for and against, the whole concept of intellectual property, which is based on the ius naturale basis, which contradicts utilitarian argumentation. Beginning from similar premises, libertarian theorists such as Ayn Rand, Robert Nozick, Murray Rothbard and Stephen Kinsella answer the question mentioned above in very different manners. When Rand and Nozick support the whole idea of the Intellectual Property as the creation of human mind and its labor, vital to the human existence, Rothbard and Kinsella are taking the opposite stance. Basing on the idea of property as the right to the economic good, which must, by the definition, be rare, they assume that idea cannot be rare as such - and therefore it cannot be treated and defended like property, because an idea can only be rare if materialised in the form of the rare economic good. They also assume that some effects of intellectual property protection can be gained through a contract with the special contractual clausule, prohibiting certain actions.  

Rewolucja informatyczna trwająca od kilku dekad, rozwój globalizacji, a co za tym idzie – wzrost międzynarodowej wymiany handlowej i rozpowszechnienie wielu dóbr w stopniu wcześniej nieznanym spowodował wzrost zainteresowania tematyką własności intelektualnej (intellectual property) jako narzędzia ochrony konkurencyjności gospodarek poszczególnych krajów czy przedsiębiorstw oraz artystów. W celu realizowania tej ochrony zawierane są traktaty międzynarodowe, które jednak wzbudzają w opinii publicznej nieufność i wrogość (casus ACTA czy CETA ). Powoduje to wzmożoną dyskusję nad zakresem, w jakim prawo powinno regulować tą materię i czy jest ono w ogóle potrzebne, w której prezentowane jest wiele stanowisk na rzecz zarówno likwidacji jak i poszerzenia tego zakresu ochrony oraz jakie będą bezpośrednie efekty ekonomiczne ochrony lub jej braku. Wartym uwagi w tym kontekście są poglądy libertarian takich jak Murray Rothbard, Stephan Kinsella, Ayn Rand czy Robert Nozick, którzy argumentują na podstawie teorii praw własności jako uprawnień naturalnych, w przeciwieństwie do często używanych argumentów utylitarystycznych, opartych o użyteczność regulacji prawnej w osiąganiu pożądanego celu ekonomicznego czy społecznego. Wychodząc z podobnych założeń pierwotnych, odpowiadają na tytułowe pytanie w sposób bardzo rozbieżny, ze względu na rozumienie istoty własności. O ile Nozick czy Rand uzasadniają słuszność istnienia kategorii własności intelektualnej przy pewnych ograniczeniach czasowych jako równie uprawnionej co własność na dobrach materialnych jako wytworu ludzkiego intelektu i jego pracy, Rothbard oraz kontynuator jego myśli, Kinsella prezentują stanowisko odmienne. Definiują oni na istotę własności jako prawa do rzeczy rzadkiej, co oznacza nieprzystawalności kategorii własności do pojęcia idei, która nie posiada sama w sobie urzeczywistnienia, a jest przenoszona poprzez swoje odzwierciedlenie w dobru, będącym nośnikiem tej idei. Wskazują jednak na możliwość zawarcia specjalnej klauzuli przy umowie przenoszącej tytuł własności, która będzie imitowała w swym działaniu prawo własności intelektualnej, nie naruszając przy tym istoty prawa własności poprzez fakt dobrowolnego zobowiązania. Różnią się jednak w zakresie mocy tej klauzuli wobec osób trzecich.

Place of publishing:

Wrocław

Publisher:

Wydział Prawa, Administracji i Ekonomii Uniwersytetu Wrocławskiego

Contributor:

Marszałkowska-Krześ, Elwira. Rec.   Uniwersytet Wrocławski. Katedra Doktryn Politycznych i Prawnych   Uniwersytet Wrocławski. Pracownia Badań Praw Orientalnych   Sadowski, Mirosław (1964- ). Red.   Bernacki, Włodzimierz. Rec.   Carballo Pineiro, Laura. Rec.   Chmieliński, Maciej. Rec.   Citkowska-Kimla, Anna   Kimla, Piotr. Rec.   Koprowski, William. Rec.   Łuszczyński, Artur. Rec.   Ravluševičius, Pavelas. Rec.   Rzegocki, Arkady. Rec.   Sawicki, Janusz. Rec.   Sierpowska, Iwona. Rec.   Sydor, Paweł. Rec.   Tulejski, Tomasz. Rec.   Urbaniak, Krzysztof. Rec.

Date issued:

2020

Date copyrighted:

2020

Resource Type:

text  
tekst

Detailed Type:

article  
artykuł

Format:

application/pdf

Identifier:

oai:repozytorium.uni.wroc.pl:128440   doi:10.34616/139096       ISSN 2080-332X   ISBN 978-83-65158-18-5

Language:

pol

Abstract Language :

eng

Relation:

Wrocławskie Studia Erazmiańskie. 2020, 14, s. 343-359

Is part of:

click here to follow the link

Access rights:

The use of this material is allowed only with accordance of applicable rules of fair use or other exceptions provided by law, and any broader use requires the permission of the authorized entity  
Korzystanie z tego materiału jest możliwe zgodnie z właściwymi przepisami o dozwolonym użytku lub innych wyjątkach przewidzianych w przepisach prawa, a korzystanie w szerszym zakresie wymaga uzyskania zgody uprawnionego

License:

Making materials available on the basis of the agreement with the owner of the property copyrights  
Udostępnianie na podstawie umowy z właścicielem majątkowych praw autorskich

Rights holder:

Copyright by Pracownia Badań Praw Orientalnych, Katedra Doktryn Politycznych i Prawnych Wydziału Prawa, Administracji i Ekonomii Uniwersytetu Wrocławskiego & Authors

Autor opisu:

WR U/PAdal