Object

PLMET:

click here to follow the link

Title:

Supervisory Review in Post-Soviet Legal Systems: Forward to the Rule of Law or Back to Soviet Survivals?  
Oskarżenie wyroków sądowych w trybie nadzoru w systemach postsowieckich: do przodu do praworządności czy wstecz do sowieckich przeżytków?

Alternative title:

Pereglâd sudovih rìšen’ v porâdku naglâdu v post-podâns’kih pravovih sistemah : vprered do verhovenstva prava či nazad do radâns’kih perežitkìv?

Creator:

Stecik, Nazar

ORCID:

0000-0003-1848-8908

Subject and Keywords:

Supervisory Review   res judicata   finality of judgment   independence of the judiciary   separation of powers  
zaskarżenia wyroków w trybie nadzoru   zasada res judicata   niezależność sądownictwa   zasada podziału władz

Description:

Tekst ang., streszcz. pol., ukr.

Abstract:

Artykuł poświęcony jest analizie stanu instytucji zaskarżenia wyroków w trybie nadzoru w postradzieckich systemach prawnych oraz określeniu, czy świadczy to o rozwoju tych systemów w kierunku do praworządności, czy odwrotnie – w kierunku do radzieckiej przeszłości. Artykuł również mieści analizę doktrynalnego uzasadnienia instytucji nadzoru w radzieckiej nauce prawnej, obowiązujące ustawodawstwo postradzieckich państw, orzecznictwo Europejskiego Trybunału Praw Człowieka w sprawach przeciwko postradzieckim państwom, które są członkami Rady Europy, oraz orzecznictwo trybunałów konstytucyjnych postradzieckich państw. W radzieckiej doktrynie instytucja nadzoru rozpatrywana była jako przewaga socjalistycznego prawa, która znacznie różnie się od prawa burżuazyjnego. Radziecki model instytucji nadzoru, bez względu na zmiany w ciągu historii jego funkcjonowania, można scharakteryzować przez następujące istotne jego cechy: 1 wyłącznie obowiązujące wyroki sądu mogły być poddane nadzorowi; 2 inicjatorami nadzoru mogli być wyłącznie specjalnie upoważnieni do tego urzędnicy oraz organy władzy; strony oraz inni uczestnicy postępowania nie mieli prawa inicjować nadzoru wyroków sądów, mieli prawo wyłącznie zwrócić się do upoważnionych urzędników oraz organów władzy z odpowiednim podaniem; 3 przedmiotem nadzoru mogły być zarówno legalność kwestia prawa, jak i uzasadnienie kwestia faktu wyroków sądowych; 4 nadzór nie ograniczał się do podstaw i argumentów, zaznaczonych w skardze, wyrok rozpatrywany był w całości; 5 złożenie skargi na obowiązujący wyrok sądu nie miało ograniczeń czasowych. […] Tak więc część postradzieckich państw, takich jak: Gruzja, Estonia, Mołdowa oraz Ukraina, zrezygnowała z instytucji nadzoru całościowo. Była to polityczna decyzja władzy ustawodawczej tych państw i przejawiała się w przyjęciu nowych lub poprawek do istniejących ustaw dotyczących sądownictwa i kodeksów postępowania. Rezygnacja z instytucji nadzoru w tych państwach nie nastąpiła na podstawie konstytucji. Ważny wpływ na podjęcia odmowy miał Europejski Trybunał Praw Człowieka, ponieważ rozpatrywanie przez niego skarg przeciwko tym państwom na wykorzystywanie instytucji nadzoru oraz uznanie przez EPTCz naruszenia prawa do sprawiedliwego sądu było jednym z czynników prowadzących do skasowania tej instytucji. W związku z tym można konstatować, że wskazane państwa wybrały kierunek rozwoju swoich systemów prawa w stronę stwierdzenia praworządności. Inna część postradzieckich państw, które także są członkami Rady Europy – Azerbejdżan, Armenia, Łotwa, Litwa oraz Rosja, nie zrezygnowały całkiem z tej instytucji, ale znacznie ją przekształciły. Transformowany model instytucji nadzoru we wskazanych państwach postradzieckich charakteryzuje się następującymi istotnymi cechami: 1 oficjalną rezygnacją z terminów «nadzór», «nadzorcza instancja», «rozpatrzenie sprawy w trybie nadzoru» i in.; 2 specjalnie upoważnieni urzędnicy oraz organy władzy nie mają prawa zwrócić się do sądu z własnej inicjatywy, lecz tylko na podstawie podania od osób, które zwróciły się do nich; 3 inne osoby także mają prawo zwrócić się do sądu nadzorczej instancji, równolegle ze specjalni upoważnionymi urzędnikami oraz organami władzy; 4 specjalnie upoważnieni urzędnicy oraz organy władzy mają prawo zwrócić się sądu nadzorczej instancji wyłącznie w tych sprawach, w których byli stroną; 5 przedmiotem rozpatrywania może być tylko kwestia legalności kwestia prawa, lecz uzasadnienie kwestia faktu już nie; 6 nadzór ograniczony tylko argumentami skarżących; 7 określone zostały także terminy zwrócenia się do sądu w trybie nadzoru.

Place of publishing:

L'vìv

Publisher:

L'vìvs'kij nacìnal'nij unìversitet ìmenì Ìvana Franka

Contributor:

Burdìn, Volodimir. Red.   Marszał, Maciej (1968- ). Red.

Date issued:

2019

Detailed Type:

czasopisma (wydawnictwa ciągłe)   artykuł

Identifier:

oai:repozytorium.uni.wroc.pl:121578   ISSN 2082-4939

Source:

PAd P 102216 II

Language:

pol   ukr   eng

Relation:

Wrocławsko-Lwowskie Zeszyty Prawnicze, 2019, 10, s. 209-244

Is part of:

click here to follow the link

Is version of:

Czasopisma Naukowe w Sieci (CNS)

Rights holder:

Copyright by Vidavnictvo L'vìvs'kogo nacìonalʹnogo unìversitetu ìm. Ìvana Franka

Autor opisu:

WR U/PAdbg