Territorial self-government in the interwar period
Samorząd terytorialny w dwudziestoleciu międzywojennym
territorial self-government
interwar period
Second Polish Republic (1918-1939)
samorząd terytorialny
dwudziestolecie międzywojenne
II Rzeczpospolita 1918-1939
Tyt. tomu: Sto lat polskiej administracji publicznej. Pamięci Profesor Teresy Rabskiej
Among the challenges of the resurgent Polish state in 1918 was also the construction of its own public administration structure. By taking over the partitioning countries’ different models of administration and territorial self-government with diversified structure and stage of development, it was advisable to adopt an evolutionary method of creating its organizational structure. Therefore, it was based on the existing structures, well-known to local people, modifying them only towards democratization, levelling out differences and achieving certain desirable standards. Therefore, two basic stages in the construction of the territorial self-government of the Second Polish Republic can be distinguished: first, to cause the consolidation act to enter into force and the second subsequent one. And although the merger law of 1933 should be assessed positively as a step allowing for the unification of the territorial self-government structure at the level of the commune gmina and district powiat on a national scale, it was not free from defects. The territorial self-government structures at the provincial level had not been fully established. This was partly due to the lack of a coherent concept of the functioning of local self-government, its place in public administration and its role in the state. The striving for the centralization of the state apparatus after 1926 was visible not only in statutory amendments, but also in laconic regulations of the April constitution concerning local self-government. However, the effort to overcome legal disparities and the economic, cultural, population and national differences that was put into unifying and building the territorial self-government structures in 1918–1939 should be fully appreciated. The significant achievements of the Polish doctrine of the interwar period in the study of territorial self-government and the development of magazines devoted to this subject should also be mentioned.
Wśród wyzwań odradzającego się w 1918 roku państwa polskiego była także budowa własnej struktury administracji publicznej. Przejmując po państwach zaborczych odmienne modele administracji oraz samorządu terytorialnego (o zróżnicowanej budowie i stopniu rozwoju), celowe było przyjęcie ewolucyjnej metody kreowania jego struktury organizacyjnej. Oparto się więc na dotychczasowych strukturach, znanych miejscowej ludności, modyfikując je tylko w kierunku d e m o k r a t y z a c j i , n i w e l a c j i r ó ż n i c i o s i ą g n i ę c i a p e w n y c h p o ż ą d a n y c h s t a n d a r d ó w . S t ą d t e ż wyróżnić można dwa podstawowe etapy w budowie samorządu terytorialnego II Rzeczypospolitej: pierwszy — do wejścia w życie ustawy scaleniowej i drugi — późniejszy. I choć ustawę scalającą z 1933 roku należy ocenić pozytywnie, jako krok pozwalający na ujednolicenie w skali państwa struktury samorządu terytorialnego na szczeblu gminy i powiatu, to nie była ona wolna od wad. Nie udało się także w pełni utworzyć struktur samorządu terytorialnego na szczeblu wojewódzkim. Wynikało to po części z braku spójnej koncepcji funkcjonowania samorządu terytorialnego, jego miejsca w administracji publicznej i roli w państwie. Dążenie po 1926 roku do centralizacji aparatu państwowego widoczne było nie tylko w zmianach ustawowych, ale także w lakonicznych regulacjach konstytucji kwietniowej dotyczących samorządu terytorialnego. Jednak w pełni należy docenić wysiłek zmierzający do zniwelowania rozbieżności prawnych i stojących za nimi różnic ekonomicznych, kulturowych, populacyjnych i narodowościowych włożony w ujednolicanie i budowę struktur samorządu terytorialnego w latach 1918–1939. Na wspomnienie zasługuje także znaczący dorobek polskiej doktryny okresu międzywojennego w badaniu samorządu terytorialnego oraz rozwój czasopism poświęconych tej tematyce.
Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego
czasopisma (wydawnictwa ciągłe)
artykuł
oai:repozytorium.uni.wroc.pl:119149 ISSN 0524-4544 ISSN 0239-6661
Czasopisma Naukowe w Sieci (CNS)
Copyright by Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego Sp. z o.o.
Biblioteka Wydziału Prawa, Administracji i Ekonomii
Aug 19, 2021
Jan 7, 2021
716
729
https://repozytorium.uni.wroc.pl/publication/129778
Edition name | Date |
---|---|
Samorząd terytorialny w dwudziestoleciu międzywojennym | Aug 19, 2021 |
Koredczuk, Józef Konieczny, Afred (1934- ). Red. Ptak, Marian J. (1950-). Red.
Ławniczak, Artur (1960- ) Bojko, Andrìj Mihajlovič (1963- ). Red. Marszał, Maciej (1968- ). Red.
Pawłowska, Karolina Korczak, Jerzy. Red. Uniwersytet Wrocławski
Górnicki, Leonard Konieczny, Afred (1934- ). Red. Ptak, Marian J. (1950-). Red.
Kacalak, Aleksander Korczak, Jerzy. Red. Uniwersytet Wrocławski