Iluzja upełnomocnienia jako środka emancypacji w edukacji i poprzez edukację
The illusion of empowerment as the means of emancipation in education and through education
utopia
education
emancipation
empowerment
traps of developmental isonomy
utopia
edukacja
emancypacja
upełnomocnienie
pułapki izonomii rozwojowej
Critical pedagogy still keeps asking, drills down questions about the possibility of using the emancipatory potential of empowering participants in interactions and educational processes to experience their freedom and responsibility. Both emancipation and empowerment are bandwagons of jargon words in (not only critical) education. The text focuses attention and argumentation on the simplified, sometimes naive, identification of these two concepts leading to misunderstandings and logical simplifications in reasoning, and even worse, in practice. Each of these terms refers to different phenomena, different social and educational practices, with different sources, processes, and consequences. The introduction of these terms into pedagogy without the prior definition of their meaning generates confuses. This refers not only to emancipation, which in common understanding is (incorrectly) identified with the liberation of women but also to empowerment, usually understand in pedagogy as a promise of management by participants of educational interactions of their own actions. In argumentation are using the specific features of these two phenomena with an indication of the differences between them. The central category differentiating the two experiences is the source of freedom, namely internal in the process of emancipation and external in empowerment. The illusion of liberation through empowerment in the educational process is indicated. The traps of developmental isonomy are presented as examples of it.
Na gruncie pedagogiki krytycznej wciąż zadane i drążone są pytania dotyczące możliwości wykorzystania potencjału emancypacyjnego, umożliwiającego uczestnikom interakcji i procesów edukacyjnych doświadczenie ich wolności i odpowiedzialności. Zarówno emancypacja, jak i upełnomocnienie/empowerment są modnymi słowami żargonu w edukacji (nie tylko krytycznej). Tekst koncentruje uwagę i argumentację na uproszczonej, czasem naiwnej identyfikacji tych dwóch pojęć, co prowadzi do nieporozumień i logicznych uproszczeń w rozumowaniu, a jeszcze gorzej w praktyce. Każdy z tych terminów odnosi się do różnych zjawisk, różnych praktyk społecznych i edukacyjnych, z różnymi źródłami, procesami i konsekwencjami. Wprowadzenie tych terminów do pedagogiki bez uprzedniego zdefiniowania ich znaczenia powoduje zamieszanie. Odnosi się to nie tylko do emancypacji, która w powszechnym rozumieniu jest (niepoprawnie) utożsamiana z wyzwoleniem kobiet, ale także do upełnomocnienia, zwykle rozumianego w pedagogice jako obietnica zarządzania przez uczestników interakcji edukacyjnych ich własnymi działaniami. W argumentacji nieutożsamiania tych dwóch zjawisk wykorzystane są specyficzne cechy każdego z nich ze wskazaniem różnic między nimi. Centralną kategorią różnicującą oba doświadczenia (emancypowania się i upełnomocnienia) jest źródło wolności, mianowicie wewnętrznej w procesie emancypacji i zewnętrznej w upełnomocnieniu. Wskazana jest iluzja wyzwolenia poprzez upełnomocnienie w procesie edukacji. Jako przykłady wskazane są pułapki izonomii rozwojowej.
Instytut Pedagogiki Uniwersytetu Wrocławskiego
oai:repozytorium.uni.wroc.pl:109622 ISBN 978-83-62618-56-9
Utopia a edukacja, T. 4, s. 127-142
Copyright by Maria Czerepaniak-Walczak
Biblioteka Instytutu Pedagogiki UWr
Sep 1, 2023
Jul 16, 2020
285
294
https://repozytorium.uni.wroc.pl/publication/119568
Edition name | Date |
---|---|
Iluzja upełnomocnienia jako środka emancypacji w edukacji i poprzez edukację | Sep 1, 2023 |