- ris
- BibTeX

Używanie symboli ideologii nazistowskiej w orzecznictwie Europejskiego Trybunału Praw Człowieka. Uwagi na podstawie spraw Nix v. Niemcy oraz Šimunić v. Chorwacja Sakowicz, Andrzej

Object structure

click here to follow the link

Używanie symboli ideologii nazistowskiej w orzecznictwie Europejskiego Trybunału Praw Człowieka. Uwagi na podstawie spraw Nix v. Niemcy oraz Šimunić v. Chorwacja

Sakowicz, Andrzej

0000-0001-6599-4876

symbol ideologii nazistowskiej kryminalizacja symboliczna prawo karne prawa człowieka wolność słowa

Stanowi kontynuację: Acta Universitatis Wratislaviensis. Studia nad Faszyzmem i Zbrodniami Hitlerowskimi ; 1 (1974)-33 (2011) ; ISSN 0137-1126

Celem artykułu jest zagadnienie używania symboli ideologii nazistowskiej w orzecznictwie Europejskiego Trybunału Praw Człowieka. Współcześnie w niektórych państwach europejskich zabrania się bowiem w sferze publicznej symbolicznego posługiwania się symboliką systemów totalitarnych — czy to nazistowskiej swastyki, komunistycznego młota i sierpa, czy też jakiegokolwiek innego symbolu. Na tym tle pojawia się pytanie, jakie są granice ingerencji w wolność słowa. W sprawie Nix v. Niemcy Europejski Trybunał Praw Człowieka stwierdza, że kryminalizacja używania symboli nazistowskich ma na celu zapobieżenie odrodzeniu się nazizmu i utrzymanie pokoju politycznego. Podstawową kwestią było jednak ustalenie, czy zakaz posługiwania się symbolami ideologii nazistowskiej w przestrzeni publicznej może być uznany jako ingerencja „niezbędna w demokratycznym społeczeństwie” w wolność wyrażania opinii. ETPCz uznał, że wskazana przesłanka została zrealizowana. Czyniąc rozważania w tym zakresie, słusznie przyjął, że „państwa, które doświadczyły okrucieństw nazizmu, mogą zostać uznane za »państwa, na których spoczywa szczególna odpowiedzialność moralna, by zdystansować się od masowych potworności popełnionych przez nazistów«”. ETPCz dodał, że nie tylko propagowanie nazizmu winno być karalne, lecz także posługiwanie się symboliką nazistowską w celu przyciągnięcia uwagi czytelnika. Ma to bowiem uniemożliwić przyzwyczajenie ludzi do symboli ideologii nazistowskiej bądź dopuszczania do ich tolerowania, zwłaszcza w państwie tak historycznie doświadczonym przez nazizm jak Niemcy. Niewątpliwe sprawa Nix v. Niemcy ilustruje strukturalną analizę proporcjonalności w odniesieniu do wolności słowa. W artykule poddano analizie także sprawę Šimunić v. Chorwacji, która dotyczyła piłkarza ukaranego przez władze chorwackie za to, że w trakcie meczu zwrócił się do tłumu z pozdrowieniem symbolizującym nienawiść w stosunku do ludzi różnych wyznań lub tożsamości etnicznych, co było manifestacją ideologii rasistowskiej. Wykorzystał on oficjalne powitanie organizacji Usta-sza obowiązującego w czasach reżimu Niezależnego Państwa Chorwackiego. Trybunał wskazał, że skarżący użył wskazanego gestu w czasie meczu piłkarskiego wobec ogromnej widowni, na które to okrzyki widzowie odpowiedzieli, co więcej, zrobił to cztery razy. W sprawie Šimunić v. Chorwacja Trybunał powtórzył, że charakter i surowość nałożonej kary są czynnikami, które należy wziąć pod uwagę przy ocenie proporcjonalności ingerencji w wolność słowa. W artykule znalazła się analiza orzecznictwa ETPCz oraz wynikające z niej wnioski.

Wrocław

Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego

Maciejewski, Marek. Red. Scheffler, Tomasz. Red.

2020

tekst

czasopisma (wydawnictwa ciągłe) artykuł

ISSN 2300-7249 ISSN 0239-6661

10.19195/2300-7249.42.1.6

PAd P 101182 II

pol

eng pol

Studia nad Autorytaryzmem i Totalitaryzmem. 2020, 42, nr 1, s. 117-137

Czasopisma Naukowe w Sieci (CNS)

Korzystanie z tego materiału jest możliwe zgodnie z właściwymi przepisami o dozwolonym użytku lub innych wyjątkach przewidzianych w przepisach prawa, a korzystanie w szerszym zakresie wymaga uzyskania zgody uprawnionego

Udostępnianie na podstawie umowy z właścicielem majątkowych praw autorskich

WR U/PAdbg