Object

PLMET:

click here to follow the link

Title:

Czy przebaczenie niweczy skutki uprzedniego wydziedziczenia?

Alternative title:

Does forgiveness nullify the effects of previous disinheritance?

Creator:

Moskal, Anna

ORCID:

0000-0001-9070-069X

Subject and Keywords:

forgiveness   disinheritance   legal portion  
przebaczenie   wydziedziczenie   zachowek

Abstract:

The legal nature of forgiveness is the subject of passionate debates among the representatives of civil law doctrine. According to the dominant position in the literature, forgiveness is an act of affection or its manifested expression of forgiveness of the perpetrator of experienced injustice and related to this grudge. This institution has been applied three times in the Civil Code — once with the donation agreement, twice in regulations of inheritance law. Article 1010 § 1 provides that a testator cannot disinherit eligible for legal portion if he forgave him. The wording of the above article indicates that accomplishment of disinheritance in case if testator eligible for legal portion has previously forgiven. The legislator did not, however, determine the effects of forgiveness in relation to previous disinheritance. In the act of 1971, the Supreme Court accepted that such forgiveness would automatically nullify the effects of disinheritance, and could be made in any form. In recent years, lower courts have begun to question the Supreme Court's position, and judges increasingly refer to the critical statements of numerous doctrines. As it was rightly stated, admitting the possibility of invoking the forgiveness made after disinheritance poses a serious threat to the realization of the testator’s will, who, by forgiving, does not necessarily want to revoke the effects of his previous disinheritance. The postulate of de lege ferenda is, according to the author of the article, giving of freedom of judging the effects of forgiveness to the courts and each examination of the forgiving testator’s will on the possible abatement of the consequences of previous disinheritance.  

Charakter prawny przebaczenia jest przedmiotem gorących debat przedstawicieli doktryny prawa cywilnego. Zgodnie z dominującym w piśmiennictwie stanowiskiem przebaczenie to akt uczuciowy lub jego uzewnętrzniony przejaw, polegający na wybaczeniu sprawcy szkody doznanej krzywdy i związanej z tym urazy. Instytucja ta została trzykrotnie zastosowana w Kodeksie cywilnym — raz przy umowie dziedziczenia oraz dwukrotnie przy przepisach z zakresu prawa spadkowego. Artykuł 1010 § 1 k.c. stanowi, że spadkodawca nie może wydziedziczyć uprawnionego do zachowku, jeżeli mu przebaczył. Brzmienie powyższego artykułu wskazuje, że nieważne jest dokonanie wydziedziczenia w wypadku, gdy spadkodawca uprawnionemu do zachowku uprzednio przebaczył. Ustawodawca nie określił jednak skutków przebaczenia w stosunku do dokonanego wcześniej wydziedziczenia. W uchwale z 1971 r. Sąd Najwyższy przyjął, że takie przebaczenie automatycznie niweczy skutki wydziedziczenia i może być dokonane w dowolnej formie. W ostatnich latach sądy niższych instancji zaczęły jednak kwestionować stanowisko SN, a sędziowie coraz częściej odwołują się do krytycznych zdań licznych przedstawicieli doktryny. Jak słusznie podnoszono, dopuszczenie możliwości powoływania się na rzekome przebaczenie dokonane po wydziedziczeniu stanowi poważne zagrożenie dla urzeczywistnienia woli spadkodawcy, który przebaczając, niekoniecznie chciał odwołać skutki dokonanego wcześniej w testamencie wydziedziczenia. Postulatem de lege ferenda jest, zdaniem autorki niniejszego artykułu, oddanie swobody oceny skutków przebaczenia sądom i każdorazowe badanie woli przebaczającego spadkodawcy odnośnie do ewentualnego zniweczenia skutków uprzedniego wydziedziczenia.

Place of publishing:

Wrocław

Publisher:

Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego

Contributor:

Kostecka-Jurczyk, Daria. Red.   Jakubowski, Sebastian. Red.

Date issued:

2017

Date copyrighted:

2017

Detailed Type:

czasopisma (wydawnictwa ciągłe)   artykuł

Identifier:

oai:repozytorium.uni.wroc.pl:108630   ISSN 1733-5779   ISSN 0239-6661

DOI:

10.19195/1733-5779.21.10

Source:

PAd 102060 II

Language:

eng   pol

Relation:

Studenckie Prace Prawnicze, Administratywistyczne i Ekonomiczne, ISSN 1733-5779. Nr 21 (2017), s. 143-153

Is version of:

Czasopisma Naukowe w Sieci (CNS)

Rights holder:

Copyright by Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego Sp. z o.o.

Autor opisu:

WR U/PAdbg