Instytucja przymusowego leczenia jednostki w aspekcie przepisów prawnych i teorii psychologicznych
Forced treatment of an individual. Legal and psychological aspect
Słapczyński, Tomasz
Stradomska, Marlena
forced treatment law
mental disorder
addiction
suicide
social protection
penal law
przymusowe leczenie
choroba psychiczna
uzależnienie
samobójstwo
prawo karne
This article is intended to provide a summary of legal and psychological considerations on issues related to the forced treatment of people who suffer from mental disorders and addicted person. The presented subject has interdisciplinary connotations, which are interpreted in a multidimensional manner. These groups of people are exposed to many difficulties in the professional, interpersonal or family environment. Forced treatment involves many limitations, deficits, self-control of emotional control, regular medication and the potential side effects of therapy. What is more, difficulties arise within the planning itself and actions. In some cases, it is necessary to forced treatment people who are dangerous to themselves and their environment. The legal regulations are helpful to undertake these activities. Focusing on the proposed topic may outline the course of action and provide a framework for people who works with individuals and institutions dealing with that kind of problems.
Praca podejmuje próbę analizy rozważań prawno-psychologicznych praktykowanych w XXI wieku. Dotyczy to kwestii związanych z przymusowym leczeniem osób cierpiących psychicznie i uzależnionych od substancji, niepozwalających w sposób prawidłowy funkcjonować w społeczeństwie. Przedstawiona tematyka ma interdyscyplinarne konotacje — nie można jej analizować w wąskim zakresie. Niewątpliwie jest to bardzo ważny temat z punktu widzenia zdrowia publicznego, lecz także ekonomii na szczeblu państwowym. Wzwiązku z powyższym, leczenie pacjentów generuje koszty, oni sami często są wykluczeni ze społeczności pracowniczej ze względu na brak możliwości aktywności w pewnych zajęciach. Sytuacja ta generuje ciągłe problemy, także dlatego że osoby takie dokonują aktów samoagresji. Wciąż przywiązuje się za mało uwagi do niniejszych trudności, a liczba samobójstw spowodowana m. in. tego typu problemami jest zatrważająca (wporównaniu z innymi krajami UE) i tu należałoby podkreślić niewystarczający wkład w opracowanie skutecznego systemu zapobiegania przez ustawodawcę. W związku z powyższym zaniedbanie każdorazowo nawet pojedynczego wypadku może prowadzić do tragedii i tu należy wyraźnie zaznaczyć, że polski system leczenia psychiatrycznego nie jest skutecznie kontrolowany. Osoby z zaburzeniami często doświadczają nawrotu choroby i w tych wypadkach bardzo często system jest bezradny — nie jest im udzielana właściwa pomoc. Człowiek pozostawiony sam w kryzysie często nie jest sobie w stanie poradzić nawet z trywialną sytuacją. Wtym momencie pojawia się pytanie — co wówczas, gdy osoba nie funkcjonuje odpowiednio do swoich możliwości, w tym poznawczych? Wiąże się to z wieloma poważnymi konsekwencjami, a skuteczność procedury przymusowego leczenia także wydaje się niewystarczająca — chociażby ze względu na czas, jaki sąd musi poświęcić na skierowanie osoby na badania oraz skuteczność stosowania przymusu bezpośredniego w stosunku do osób chorych i brak przepisów traktujących tę problematykę priorytetowo. Przymusowe leczenie wiąże się z wieloma ograniczeniami, deficytami, samokontrolą w zakresie opanowywania pobudzenia emocjonalnego, regularnym przyjmowaniem leków oraz odczuwaniem możliwych skutków ubocznych terapii. Trudności pojawiają się także w obrębie samego planowania podejmowanych działań oraz ich realizacji. Zdarzają się takie sytuacje, kiedy następuje konieczność przymusowego leczenia osób, które mogą być niebezpieczne dla siebie oraz otoczenia. Uregulowania prawne są niezbędne do podejmowania niniejszych działań. Zwrócenie uwagi na proponowaną tematykę może nakreślić drogę postępowania oraz przybliżyć zasady działania osobom i instytucjom zajmującym się tym zagadnieniem. Należy jednak podkreślić, że — jak wynika z powszechnie obserwowanej praktyki — często decyzje sądu o ubezwłasnowolnieniu czy przymusowym skierowaniu na leczenie podejmuje się zdecydowanie za późno. Ważną kwestią jest, aby aspekty związane z zagrożeniem zdrowia i życia jednostek traktować w sposób priorytetowy, a zaangażowanie różnorodnych instytucji i organizacji jest niezbędne. Ustawodawca jednak nie uregulował priorytetowego charakteru pomocy osobom potrzebującym, aby czas realizacji był szybszy. Nierzadko opieszałość wkierowaniu na przymusowe leczenie kończy się tragicznie. Dla wymiaru sprawiedliwości i systemu są to czasami tylko statystyki, nie ma bowiem regulacji prawnych, które skłaniałby wymiar sprawiedliwości do realizacji wymienionych działań w sposób natychmiastowy.
Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego
Kostecka-Jurczyk, Daria. Red. Jakubowski, Sebastian. Red.
czasopisma (wydawnictwa ciągłe)
artykuł
oai:repozytorium.uni.wroc.pl:108615 ISSN 1733-5779 ISSN 0239-6661
Czasopisma Naukowe w Sieci (CNS)
Copyright by Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego Sp. z o.o.
Mar 14, 2023
May 19, 2020
39
43
https://repozytorium.uni.wroc.pl/publication/118216
Edition name | Date |
---|---|
Instytucja przymusowego leczenia jednostki w aspekcie przepisów prawnych i teorii psychologicznych | Mar 14, 2023 |
Kokot, Rajnhardt Kalisz, Tomasz. Red.
Kokot, Rajnhardt Kalisz, Tomasz. Red.
Cicha, Daria Aleksandra Sadowski, Mirosław (1964- ). Red.
Ziółkowska, Anna M. Kalisz, Tomasz. Red. Kwieciński, Adam. Red.
Mazurkiewicz, Jan Gołaczyński, Jacek. Red. Mazurkiewicz, Jacek. Red. Turłukowski, Jarosław. Red. Karkut, Daniel. Red.
Muszyńska, Anna Giezek, Jacek. Red. Gruszecka, Dagmara. Red. Kalisz, Tomasz. Red.
Piasecka, Małgorzata Kalisz, Tomasz. Red. Kwieciński, Adam. Red.