PLMET:

click here to follow the link

Title:

Czy na pewno martwa instytucja? Staropolskie i austriackie pactum advitalitium w perspektywie współczesnej

Creator:

Bokwa, Krzysztof   Jarosz, Iwo

ORCID:

0000-0002-7625-6809   0000-0003-3671-1982

Subject and Keywords:

prawo austriackie   prawo staropolskie   użytkowanie   prawo cywilne   historia prawa

Abstract:

Pactum advitalitium stanowiło pierwotnie instytucję prawa staropolskiego. Była to umowa majątkowa, na podstawie której małżonkowie ustanawiali wzajemnie na swoją rzecz prawo użytkowania całości swoich majątków na wypadek śmierci. Praktycznym jej celem było zapewnienie bytu materialnego owdowiałemu małżonkowi (zwykle żonie), a to ze względu na brak wspólności majątkowej oraz ustawowego spadkobrania po małżonku. Po rozbiorach instytucję tę przejął ustawodawca austriacki, umieszczając ją w ABGB, acz z pewnymi zmianami — na przykład umożliwiając obciążenie nie tylko całego majątku, lecz także poszczególnych jego składników. W ten sposób advitalitium stało się kontraktem możliwym do zawarcia w całym Cesarstwie Austriackim, nie zyskało jednak popularności; już w XXI wieku instytucja ta została wykreślona z kodeksu austriackiego. Charakter prawny advitalitium był i pozostaje kontrowersyjny, co prowadziło do wysuwania w doktrynie różnorodnych teorii odnośnie do jego natury (niekiedy uzależniających ją od jego przedmiotu). Autorzy podejmują próbę zbadania advitalitium w kontekście historycznym, odnosząc się zarazem do koncepcji doktrynalnych z epoki. W tym celu zostają użyte metody badawcze: historyczna oraz formalno-dogmatyczna. Następnie autorzy analizują możliwość osiągnięcia skutków identycznych lub podobnych do advitalitium na gruncie współczesnego prawa polskiego, wykorzystując w tym celu metodę formalno-dogmatyczną; pozwala to na wykazanie, że w polskim porządku prawnym nie tylko nieobecna jest instytucja odpowiadająca advitalitium, lecz także, że osiągnięcie analogicznego doń efektu nie jest możliwe w obowiązują-cym stanie prawnym. W tym kontekście autorzy kończą swe rozważania refleksją na temat ewentualnej przydatności advitalitium dla celu estate planning w kontekście współczesnych relacji rodzinnych; być może na tym gruncie zasadne byłoby odrodzenie tej instytucji prawnej.

Place of publishing:

Wrocław

Publisher:

Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego

Contributor:

Kostecka-Jurczyk, Daria. Red.   Jakubowski, Sebastian. Red.

Date issued:

2018

Date copyrighted:

2018

Detailed Type:

czasopisma (wydawnictwa ciągłe)   artykuł

Identifier:

ISSN 1733-5779   ISSN 0239-6661

DOI:

10.19195/1733-5779.25.7

Source:

PAd 102060 II

Language:

eng   pol

Relation:

Studenckie Prace Prawnicze, Administratywistyczne i Ekonomiczne, ISSN 1733-5779. Nr 25 (2018), s.109-124

Is version of:

Czasopisma Naukowe w Sieci (CNS)

Rights holder:

Copyright by Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego Sp. z o.o.

Autor opisu:

WR U/PAdbg