dietary restrictions
chronic disease
coeliac disease
quality of life
psychosocial functioning
biography
restrykcje dietetyczne
choroby przewlekłe
celiakia
jakość życia
funkcjonowanie psychospołeczne
biografia
The acceptance of a chronic disease on the example of Coeliac Disease (CD) and its only form of treatment with a gluten free diet (GFD) is a long lasting process which entails distinct emotional states. By disturbing the biography, the illness obliges to transform previous everyday rituals, because of the dietary restrictions. In effect, CD sufferers experience worsening of the health-related quality of life, reluctance to the diet adherence and avoidance of active social life participation. The paper presents the analysis of the subjective way CD and GFD are experienced. The studies are based on the data gathered in an in-depth biographical interview. The focus is on the way the illness becomes a part of the biography, modifying psychosocial functioning. The everyday life of people adhering to a GFD, when compared to the life before the diagnosis, is affected among others, by the loss of freedom of choice, practical constraints within the family life, narrowing of social nets and withdrawal from previous activities. The way they perceive the illness is reflected in the strategies they use to deal with it and the extent to which CD affects their life satisfaction. The negative assessment of the new reality is the source of difficult emotional states, while its acceptance and positive reinterpretation of CD favour better psychosocial functioning and health
Akceptacja choroby przewlekłej, jaką jest celiakia, oraz jej jedynej formy leczenia, czyli diety bezglutenowej to długotrwały proces, wiążący się z przeżywaniem odmiennych stanów emocjonalnych. Zaburzając biografię, choroba wnosi konieczność przeorganizowania dotychczasowych rytuałów ze względu na ograniczenia dietetyczne. Efektem może być poczucie obniżonej jakości życia w związku z chorobą, niechęć do diety oraz unikanie pełnego uczestnictwa w życiu społecznym. W artykule przedstawiono analizę subiektywnego sposobu doświadczania choroby i diety bezglutenowej. Wykorzystano dane uzyskane za pomocą metody wywiadu biograficznego. Zwrócono uwagę na to, jak choroba zostaje wpisana w biografię, zmieniając sposób funkcjonowania psychospołecznego i wymuszając modyfikację stylu. W porównaniu z życiem sprzed diagnozy codzienność osób na diecie bezglutenowej wiąże się między innymi z poczuciem braku swobody organizowania własnej rzeczywistości, utrudnieniami praktycznymi w życiu rodzinnym, zawężeniem sieci relacji społecznych oraz dotychczas podejmowanych aktywności. Sposób postrzegania ograniczeń przekłada się na to, jak chorzy radzą sobie z chorobą i jakie piętno odciska ona na ich jakości życia. Negatywna ocena nowej rzeczywistości, będącej efektem choroby jest źródłem doświadczania trudnych emocji. Akceptacja własnego stanu i pozytywna reinterpretacja choroby sprzyjają natomiast poprawie funkcjonowania oraz stanu zdrowia
Nowak, Wioletta. Red.
Szalonka, Katarzyna. Red.
Waniowski, Paweł. Rec.
Niemczyk, Agata. Rec.
oai:repozytorium.uni.wroc.pl:99742 ISBN 978-83-66066-83-0 (druk) ISBN 978-83-66066-84-7 (online)
(Prace Naukowe Wydziału Prawa, Administracji i Ekonomii Uniwersytetu Wrocławskiego) (E-Monografie ; nr 153)
The use of this material is allowed only with accordance of applicable rules of fair use or other exceptions provided by law, and any broader use requires the permission of the authorized entity
Korzystanie z tego materiału jest możliwe zgodnie z właściwymi przepisami o dozwolonym użytku lub innych wyjątkach przewidzianych w przepisach prawa, a korzystanie w szerszym zakresie wymaga uzyskania zgody uprawnionego
Making materials available on the basis of the agreement with the owner of the property copyrights
Udostępnianie na podstawie umowy z właścicielem majątkowych praw autorskich
Copyright by Wydział Prawa, Administracji i Ekonomii Uniwersytetu Wrocławskiego
Feb 24, 2023
Dec 4, 2019
883
959
https://repozytorium.uni.wroc.pl/publication/107912
Skorut, Jolanta Maciejewski, Marek. Red. Scheffler, Tomasz. Red.